Powdery mildew
on rose

دستورالعمل سفیدک حقیقی رز

(پودری=واقعی)

– مقدمه

– تاریخچه

– عامل بیماری

– علائم

– پراکنش و چرخه زندگی

– شرایط مناسب برای توسعه عامل بیماریزا  واپیدمیولوژی

– روشهای کنترل

– پیشگیری

مقدمه

سفیدک پودری یکی از بیماریهای شایع در گلخانه های رزاست.بروز بیماری به شکل پوشش سفید میسلیومی است که سطح برگ ها وسایر اندام آلوده را می پوشاند.این پوششسفید سطح موثر فتوسنتزرا کاهشداده وباعث افتکیفیت محصولمی گردد.

عامل این بیماری برای اولین بار در سال  ۱۸۱۹توصیف شد.اما بیماری تا مدت ها قبل از آن در مناطقی که رز کشت می شود مشاهده می شده است.

 عامل بیماری سفیدک پودری قارچ
Sphaerotheca pannosa var.rosa
از راسته
Ascomycetes
وخانواده
 Ascomycota
 می باشد.

 علایم

در سطح برگ ها بخصوص در نوک آنها پوششی سفید و پودری که شامل میسلیومها و کنیدیوفرهای قارچ است,مشاهده می شود. باپیشرفت بیماری این پوشش سفید در سطح زیر برگ نیز به چشم می خورد. علائم اولیه لکه هایی کوچک آبله ای و برجسته هستند که روی ناحیه ای قرمز رنگ روی برگهای بالایی به چشم می خورند .آلودگی ساقه ابتدا از بافتهای شاداب ساقه بخصوص قاعده خارها آغاز شده و با رشد گیاه گسترش پیدا می کند. آلودگی  به ساقه ها و جوانه ها نیز سرایت کرده و در برگ های جوان بدشکلی ایجاد می کندکه ناشی از مرگ بافتهاست.

 گاهی ممکن است قبل از اینکه برگ ها علائم را به صورت گسترده نشان دهند بخشی از غنچه ها از پوشش سفید پوشیده شوند.آلوده شدن غنچه هاباعث کاهش شدیدتر کیفیت محصول می گردد. بخصوص امکان این آلودگی در هنگام  بسته بودن غنچه هابیشتر است.

پراکنش و چرخه زندگی :

کنیدیها دردمای ۲۰درجه سانتیگراد ورطوبت نسبی ۱۰۰% حدود ۲-۴ ساعت بعد از قرار گرفتن روی برگ شروع به جوانه زنی می کنند.یک لوله تندش کوچک ,از یک طرف کنیدی رشد کرده و طی ۶ ساعت اپرسریوماولیه شکل می گیرد. اپرسیوم کوتیکول را سوراخ کرده و وارد سلول اپیدرم می شود.سپس بعد از ۱۶-۲۰ ساعت هاستوریوم مشاهده می شود.

میسلیوم روی سطح برگ رشد می کند ودر طی ۲۰-۲۴ ساعت سایر هاستوریومها در سلول اپیدرم شکل می گیرند.

در طی ۴۸ ساعت کنیدیوفرهای اولیه به سرعت روی هیف از بالای هسته به شکل برجسته بیرون می زنند,سپس امتداد پیدا کرده و توسط دیواره از هیف جدا می شوند.

کنیدیها زنجیروار به دنبال هم قرار می گیرند که این حالت از خصوصیات سفیدک پودری است.این زنجیر ممکن است شکسته شده و جریان هوا آلودگی های جدیدی به سایر گیاهان منتقل کنند. 

                  

نحوه آلودگی

آلوده شدن گیاه به سفیدک پودری به این ترتیب صورت می گیرد که ابتدا اسپور روی سطح برگ (ویا ساقه یا گل)قرار گرفته وشروع به تندش می کند.از آنجا که ۷۰% اسپور از آب تشکیل شده این فرایند نیازی به رطوبت ندارد.جوانه زنی اسپور عمدتا در شب صورت می گیرد.رطوبت نسبی در شب بیش از روز است.رطوبت نسبی بالا جوانه زنی قارچ را تسریع می کند.قطرات آب موجود در سطح برگ مانع جوانه زنی اسپور است اما بعد از خشک شدن این قطرات برگ نسبت به الودگی حساس تر خواهد بود.

انتقال اسپورها عمدتا توسط باد و در درجه حرارت های پایین توسط انسان یا حیوانات صورت می گیرد. میسلیومها در سطح برگ گسترش پیدا کرده و اسپورهای بیشتری تولید می کنند.در هوا پراکنده شده و عواملی که پراکنش ان را تشدید می کنند عبارتند از: بازبودن درب و پنجره های گلخانه و ….با این وجود اسپورها زیاد عمر نکرده واگر برای جوانه زنی روی گیاهان قرار نگیرند ۲-۳روز بعد از بین خواهند رفت.

در یک محصول جوان آلودگی کمتر تکرار می شود.در گیاهان مسن تر که شاخ و برگ بیشتری دارند کنترل بیماری دشوارتر بوده و احتمال وقوع مجدد بیشتر است. تعداد کنیدیهای موجود در هوای  اطراف بوته های رز متفاوت است.در روزهایی که باران نداریم تعداد کنیدیهای آزاد شده با کاهش رطوبت نسبی کاهش می یابد.تعداد کنیدیهای آزاد شده از ظهر تا ابتدای بعد از ظهر به نقطه اوج  (پیک)خود می رسد وبا تهی شدن کنیدیوفر از کنیدیهای بالغ رو به کاهش می نهد.

شرایط مناسب برای توسعه عامل بیماریزا  واپیدمیولوژی

کنیدی ها دردمای ۲۰درجه سانتیگراد ورطوبت نسبی ۱۰۰% حدود ۲-۴ ساعت بعد از قرار گرفتن روی برگ شروع به جوانه زنی می کنند. درجه حرارت بهینه رشد قارچ در رطوبت بالا, ۲۱درجه سانتیگراد برای جوانه زنی کنیدیوم و ۱۸-۲۵ درجه سانتیگراد برای رشد میسلیوم است.رطوبت نسبی بهینه برای جوانه زنی کنیدیوم ۹۷-۹۹%استشرایط محیطی نقش بسیار مهمی در بروز بیماری سفیدک پودری دارند. بیماری در طی شرایط مرطوب و ابری هنگامی که روزهای گرم و شب های سرد داریم بروز می کند.

بر خلاف بیماری بلایت و لکه برگی سفیدک پودری برای ایجاد آلودگی نیازی به رطوبت مستقیم روی سطح گیاه ندارد,اگرچه رطوبت بالابرای ایجاد بیماری مهم است.

این بیماری در کشت های متراکم رز ومناطق مرطوب ودر مکان های سرپوشیده که تهویه نامناسب دارند شایع است. زمستان گذرانی این قارچ به صورت میسلیوم در برگ های اولیه یا درون جوانه ها می باشد.

آلودگی اولیه رزها از طریق کنیدیوم ها انجام می شود.اینوکولوم ثانویه یا اینوکولومهای بعدی به صورت زنجیری قرار می گیرندوتوسط باد یا قطرات آب( اسپلش) از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می شوند.آلودگی به راحتی در طی ۷۲ساعت چرخه بیماری گسترش پیدا می کند.معمولا از زمان آلودگی تا گسترش علائم و تولید ثانویه اسپورها ۷تا۱۰روز طول می کشد.

ارقام مختلف رز نسبت به

s.pannosa

درجات مختلفی از حساسیت را نشان می دهند.

Ramblers,climbers,Hybrid tea

حساسیت بالایی دارند و

Wichuraianas

مقاومت بیشتری دارد.

مرحله رشدی گیاه میزبان نیز در میزان مقاومت آن اهمیت دارد چراکه قارچ بیشتر در سطح بافتهای جوان رشد می کند و با بلوغ بافت ها میزان مقاومت افزایش می یابد. علاوه بر سن بافت درجه حرارت,رطوبت نسبی و میزان قطرات آب موجود در محیط  نیز تاثیر قوی در بر روی رشد قارچ دارند.

وجود لایه ای از آب بر روی گیاه تاثیر منفی بر روی رشد قارچ دارد.ظاهرا کنیدیوم در این حالت نمی تواند به سهولت جوانه زنی کند.مثال برجسته برای اثبات این مساله اینست که هنگامی که اسپایدر مایتهای روی رز توسط اسپری آب کنترل می شدند,سفیدک پودری ندرتا روی این گیاهان دیده می شد اما لکه سیاه به شدت شیوع پیدا کرده بود.در۳۰-۴۰ سال گذشته که اسپری ها و آئروسل های کنه کش بجای اسپریهای آب جایگزین شده اند,لکه سیاه تقریبا در گلخانه ها از بین رفته اما بجای آن سفیدک پودری گسترش زیادی پیدا کرده.

روشهای کنترل:

محافظت ۱۰۰% و کامل از الوده شدن رزها به بیماری غیر ممکن است اما در طبقه بندی گونه های رز بعضی گونه ها نسبت به سفیدک حساس ترند,بنابراین انتخاب گونه هایی با حساسیت کمتر می تواند مفید باشد.

بسیاری از ارقام جدید رز در مقابل سفیدک مقاومت نشان می دهند اگرچه فقط تعداد کمی از آنها سطح بالایی از مقاومت را حفظ کرده اند که دلیل ان می تواند ظهور نژادهای جدید S.pannosa باشد که این مقاومت را می شکند.کنترل واقعی در این بیماری در واقع پیشگیری و استفاده از سموم حفاظتی است.

در گلخانه ها هنگامی که درجه حرارت نزدیک اپتیموم و رطوبت نسبی در شب ها بالا و در روز پایین است,اتفاق می افتد. در این شرایط امکان بروز سفیدک طی ۳-۶ روز بعد از آن قابل پیش بینی است. بنابراین قارچ کشهای حفاظتی باید طی یک برنامه ۷روزه  بایستی به کار گرفته شود.کم کردن رطوبت در شب توسط فن یا توسط بالا بردن درجه حرارت نیز مفید خواهد بود.

در محیط گلخانه باید از بروز خشکی ونفوذ باد به داخل جلوگیری کرد.پنجره های شکسته و درهای نیمه باز و دستگاههای تهویه باید تعمیر شوند.باید توجه داشت که فن ها باعث ایجاد خشکی می شوندودمیدن هوای خشک به داخل گلخانه باعث گسترش الودگی می شود.بسیار مهم است که گیاهان جدیدی که قصد کشت آنها را داریم,فاقد هرگونه آلودگی باشند.ضمنا بایستی به رزهای کشت شده خارج از گلخانه نیز توجه کنیم چراکه ممکن است ناقل بیماری بوده وباعث انتقال آن به محیط داخل گلخانه شوند.

کنترل شیمیایی:

 برای کنترل شیمیایی می توانید از سموم

Copper,abound,ziram,mancozeb,maneb,captan, Sulphur,bayleton,rubigan

که پیشگیری کننده هستند استفاده نمود. درکنترل شیمیایی بهتر است هرچند وقت یکبار از سموم متفاوتی استفاده کرده تا از بروز مقاومت جلوگیری کنیم.

•  Table I. Fungicides for control of powdery mildew of roses:
      Banner MAXX®, Immunex®
      Benomyl®, Benlate
      Folpet®, Phaltan
      Bayleton®, Strike® Triadimefon
      Funginex®, Triforine
      Triact®, Rose Defense®, Neem oil
      Pipron®
      Phyton ۲۷®, copper sulfate
      Rubigan AS®
      Cooke’s® wettable, Safer® Garden Fungicide, Microthiol Special® Sulfur

سطح رویی وزیری  برگ ها را کاملا به سم آغشته کنید .اسپری را بعدازظهر هنگامی که باد کمی میوزد انجام دهید و در هنگام کار موارد ایمنی را رعایت کنید.

سولفور ترکیبی طبیعی است که می تواند برای کنترل مورد استفاده قرار گیرد.

بعد از کنترل بررسی کنید که آیا قارچ از بین رفته یا خیر. به سطح برگ توجه کنید,اگر ردیفی از زوائد کوچک عمودی (کنیدیوفر=نگهدارنده اسپور)

مشاهده کردید نشان دهنده اینست کهقارچ هنوز زنده بوده و اسپور تولید میکند.

گوگرد را بوسيله دستگاه گوگرد سوز تصعيد

ميكنند. گوگرد بيشتردرون سلولي عمل مي كند   وبازدارنده متابوليك است. بخصوص بر آنزيم هاي حاوي سولفيدريل اثر مي كند.

كاربرد سولفور

سولفور از تركيبات معدني است و داراي سميت انتخابي است، يعني نسبت به پارازيت سميت بيشتري دارد تا گياه ميزبان.هرچقدر دما بيشتر باشد،ميزان تصعيد بيشتر است. در دماي كمتر از ۱۸درجه فاقد تصعيد است اما در دماي ۲۷_۳۰علاوه بر قارچ كشي خاصيت گياهسوزي هم خواهد داشت چون تصعيد بالا مي رود.

نحوه استفاده

درهر۱۰۰مترمربع يك گوگردسوز قرار دهيد كه البته اين مقدار منوط به واريته مي باشد.ارقام حساس تر مي بايست در هر ۵۰-۶۰متريكي نصب گردد ومقدار آن۴۰گرم گوگرد مي باشدگوگردسوخته شده بايستي هرروز تعويض گردد.                              

نكته اي كه بايد به آن توجه شود اين ست كه قبل از نصب در گلخانه مي بايست دستگاه را در بيرون امتحان كرد تا مقدار مناسب تبخيرگوگرد تنظيم شود.

براي بهره برداري بهتر از گوگرد سوز بايستي موارد زير رعايت شوند:

– براي هر ۱۰۰مترمربع يك گوگردسوز۱۰۰ واتي قرار دهيد.

– ۲-۳باراپليكيشن در هفته كفايت مي كند.

– فاصله مناسب بين سيني و منبع حرارتي را رعايت كنيد.

– اطمينان  حاصل كنيد كه سيني كاملاپرشده باشد.

– به جهت جريان هوا توجه كنيد

کنترل تلفیقی

– از ارقام مقاوم در برابر سفیدک پودری استفاده کنید.

– رزها را در مناطقی کشت کنید که نور کافی به آنها برسد.

–از کاشت رز به صورت متراکم خودداری کنید.

– از خیس شدن برگها هنگام آبیاری خودداری کنید.

– در همان ابتدای مشاهده این بیماری از قارچ کش استفاده کرده و در صورت نیاز این کاررا تکرار کنید.

– شاخه های الوده را هرس کنید و قسمتهای الوده گیاه را چه در فصل کشت و چه بعد ان جدا کنید.

– باقیمانده گیاهان را از گلخانه خارج کنید.

جایگزینی برای قارچکش ها

 استفاده از اسپری جوش شیرین,اسپری صابون, اسپری روغن سیر

Oil spray

علیه سفیدک پودری موثراست.بیکربنات سدیم که بعنوان جوش شیرین شناخته می شود می تواند خواص قارچ کشی داشته باشد.

این ترکیب باعث راندن بسیاری از اسپورها از جای خود شده و این به کسب نتایج بهتر کمک می کند.این ترکیب را می توان به عنوان پیشگیری یا بعد از مشاهده علائم اولیه استفاده کرد.

 پیشگیری

سفیدک پودری از بیماری های مهم رز است. کنترل های محیطی در پیشگیری از شیوع این بیماری بسیار موثر است.هنگامی که درجه حرارت به زیر نقطه شبنم می رسد, قطرات آب بر روی سطح گیاه پدیدار می شود. به منظور ازبین بردن رطوبت محیط هنگامی که رطوبت نسبی  ۷۵تا ۷۸%است, درجه حرارت را به میزان  ۱-۲ درجه سانتیگراد کاهش داده و دریچه ها را باز کنید تا هوای مرطوب خارج شود.

کنترل های محیطی مهم ترین روش مبارزه با این بیماری هستند.گیاهان باید در محیط عاری از پاتوژن کشت شوند.